Það þarf ekki samráð eða "ekki" samráð til þess að..............

.........sjá að  ríkisstjórnin er komin á endastöð hvað varðar úrlausn þeirra  stærstu mála er brenna á þjóðinni.

Í fjögur skipti hef ríkisstjórnin boðað til blaðamanna fundar talið sig hafa gert nóg, til að leysa vandann.  Á þeim fundum, hefur þó þess verið getið, að ef eitthvað standi útaf borðinu, þá verði það lagað. Það er alveg ljóst að þrátt fyrir að ríkisstjórnin hafi talað, eins og að hafi gert sér grein fyrir vandanum, þá fer fjarri að svo hafi verið.  Það er því meiri þörf á því að ríkisstjórnin geri snögga athugun á eigin ranni og reyni í eitt skipti fyrir öll að átta sig á því, hverju hún hafi gleymt allri þessari vinnu sinni til lausnar skuldavandanum.  

Eins mætti hún í ljósi þess að, nær alltaf er þessi úrræði hafa verið kynnt, þá hefur eingöngu verið talað um kostnað ríkisins eða fjármálafyrirtækjana vegna þeirra úrræða, taka til alvarlegrar hugleiðingar, hvort áhyggjur þeirra séu meiri af afkomu þessara aðila, en skuldarana.

Það er alveg ljóst í mínum huga að þessi vandi leysist ekki, fyrr en stjórnvöld láti gera úttekt á eiginlegri greiðslugetu almennings.  Ákveða svo í framhaldi af þeirri úttekt, hver greiðslubyrði almennings skuli vera.  Sé t.d. greiðslugeta flestra 50% af núverandi afborgunum, þá skal það ákveðið yfir línuna að allir borgi 50% af hverri afborgun í t.d. þrjú ár.  Það sem ekki borgast fer þá aftur fyrir lánið, eða þá að skuldarinn getur að loknum þessum þremur árum, samið um hækkun afborgana, þannig að hann geti, þrátt fyrir þessi þrjú ár,  greitt upp lánið að fullu.

 Þessi þrjú ár skal svo nota til þess, að byggja hér upp aftur þau skilyrði sem að þurfa að vera uppi í þjóðfélaginu, svo megin þorri þeirra sem að nú eru í vanda, þurfi jafnvel ekki fleiri úrræði, heldur geti farið að borga til fulls af sínum lánum að þessum þremur árum liðnum.

Til þess að slíkt takist þarf hér fyrst og fremst að fara að vinna að atvinnuuppbyggingu af alvöru, auk þess sem að koma þarf á efnahagslegum stöðugleika, er tryggir viðráðanlega vexti og verðbólgu, innan eðlilegra marka.Greiðslugeta fólks ræðst jú af því að það hafi nægar tekjur og vextir og verðbólga haldi ekki höfuðstól lánanna í stjarnfræðilegum hæðum.

Þeim sem ekki gætu nýtt sér þetta úrræði yrði hins vegar hjálpað á þann hátt, að þeir kæmu sem beinastir í baki úr sínum erfiðleikum.  Hvort að það yrði formi niðurfellingu hluta skuldar og/eða lægra afborgunnarhlutfalls, þessi þrjú ár eða jafnvel lengur, yrði bara skoðað, eftir hverju máli fyrir sig.  Eins mætti athuga, hvort viðkomandi ætti kost á því að flytja í ódýrara húsnæði og myndi þá lánið lækka sem nemur hlutfallslegum verðmuni á fyrri eign og svo þeirri síðari.  

 Að þessum þremur árum liðnum, yrðum við komin með þjóðfélag byggt þegnum, sem flestir hverjir búa yfir nægri greiðslugetu til þess að geta greitt sínar skuldir og lifað jafnframt mannsæmandi lífi.

Ekki raunverulegur samráðsvettvangur

Þá er sjálfsagt ekkert annað eftir en að..............

.......... halda áfram að hlusta á tillögur annarra og framkvæma ef þær hjálpa til við lausnar skuldavandanum.  Í það minnsta teldi einhver að fjögur áðurreynd úrræði stjórnvalda, bentu til þess að þau þyrftu að leita lausna utan eigin raða.

Telja má nokkuð ljóst úr þessu, að sú leiðrétting að færa höfuðstól lána til 1. jan. 2008 gengur ekki upp. Þá eru allar tillögur í þá veruna út af borðinu í bili alla vega.

Þá stendur hugsanlega eftir sú tillaga að lækka greiðslubyrði lánana tímabundið, eða í þrjú ár um helming og færa hinn helming greiðslana aftur fyrir lánin.  Slíkt úrræði, eitt og sér, myndi eflaust duga einhverjum, verði tíminn notaður til þess að koma hér í gang atvinnu og verðmætasköpun.  Hinir sem að hjálpar þyrftu yrði að sjálfssögðu hjálpað,jafnvel með afskriftum, eða frekari lengingu láns.

Grunnskilyrði þessa úrræðis yrði þó fyrst og síðast, eins og reyndar með hin úrræðin öll, að byggja þarf upp hér á landi aðstæður, sem auka greiðslugetu fólks,m.ö.o. auka atvinnu og verðmætasköpun. 

Ef stjórnvöldum, tekst það ekki með eða án hjálpar stjórnarandstöðu, þá væri heillavænlegast að stjórnvöld gæfust upp og fælu öðrum lausn vandans.  Fjórar árangurslausar tilraunir, eru í raun of mikið og sú fimmta yrði þjóðinni ofviða.

 

Almenn niðurfærsla skulda ólíkleg

Greiðslugeta, greiðsluvilji og samráð.

Núna þegar skuldavandahraðlest stjórnvalda er komin á fulla ferð, í fimmta skipti, þá virðist eins og að núna líkt og í hin fjögur skiptin, hafi greiðsluvilji og þá helst greiðslugeta skuldara ekki  verið könnuð til hlýtar.  Hefði slíkt verið gert í upphafi, þá hljóta líkur að benda til þess að í umræðunni í dag, væru önnur mál, bráðaskuldavandi heimilana.

 Ég verð nú bara að viðurkenna það, að það hvarflaði ekki annað mér, í það minnsta er fyrstu tilraunir til lausnar skuldavandans voru til umræðu, að farið hefði verið í þær aðgerðir á grundvelli upplýsinga um greiðslugetu skuldara.  Mér er það hins vegar ljóst nú, að slíkar upplýsingar virðast ekki hafa legið fyrir, í það minnsta ekki nógu ítarlegar.  Hafi þær upplýsingar legið fyrir, þá hefur annað hvort ekki verið hlustað á þær, eða þá upplýsingarnar ekki byggðar þeim veruleika, sem við blasir hverju sinni.  

 Í þetta skiptið, það fimmta, sem hafin er vinna við lausn vandans, er eins og í hin skiptin fjögur, eitt atriði, almenn niðurfelling skulda, talin leysa vandann.  Eins og í öll hin skiptin, þá er umræðan hvað hæst um kostnað ríkis og fjármálakerfisins, verði það úrræði samþykkt, er til umræðu er. Núna eins og áður, virðist lausn vandans hins vegar ekki vera unnin út frá mögulegri greiðslugetu og greiðsluvilja skuldara.  Greiðslugetan er jú það skilyrði sem að þarf að uppfylla helst af öllum, eigi úrræði til lausnar skuldavanda að virka.

Hefur til dæmis verið kannað, hversu margir skuldarar, sem ekki geta greitt af skuldum sínum í dag, geti það, verði skuldir færðar niður um 18-20% ?  Eða verður það svo, gangi sú tillaga eftir, að þegar uppboðsfrestunin fellur úr gildi um mánaðarmót mars-apríl 2011 fari í gang tilraun númer sex til lausnar skuldavandans? 

 Í upphafi þessa kjörtímabils, fyrir um það bil einu og hálfu ári, kom fram sú hugmynd að strax þá, yrði greiðslubyrði skuldara lækkuð um helming, tímabundið í þrjú ár og það sem ekki væri borgað þessi þrjú ár, færðist aftur fyrir lánið. Sú tillaga, hefði hún verið samþykkt, hefði í rauninni tryggt stjórnvöldum það sem þeim hefur skort, til lausnar á vandanum.  Tillagan hefði tryggt stjórnvöldum tíma og svigrúm til þess að láta fara fram, ítarlega úttekt á skuldavandanum og tillögugerðar, byggða á niðurstöðu úttektarinnar.  Auk þess hefði skapast tími til þess að sinna öðrum hlutum í uppbyggingunni eins og atvinnumálum, þann tíma sem að allar þessar tilraunir hafa tekið hingað til, hið minnsta.  

Ekki ætla ég að láta mér detta það í hug að halda því fram að þessi tillaga hefði leyst vanda allra.  Ég tel það hins vegar ljóst að mun fleiri hefðu notið góðs af henni, en af öllum þeim úrræðum stjórnvalda hingað til.  Sá fjöldi sem að þyrfti því sértækar aðgerðir, væri því töluvert minni og því ætti það að verða auðveldara að ná til þeirra er við stærstan vanda etja og aðstoða þá, sé þess nokkur kostur.

Tillaga sú er ég nefni hér, þ.e. frestun helmings afborgana aftur fyrir lánin, hefur þó og hafði þann annmarka, að vera hafnað, sökum þess að hún kom ekki frá "réttum" aðila, þ.e. hún kom frá flokki í stjórnarandstöðu, Sjálfstæðisflokknum.  Það hefur komið fram meðal annars í orðum Lilju Mósesdóttur, að tillögur þeirra sem ekki eiga upp á pallborðið hjá stjórnvöldum, hvort um sé að ræða stjórnar eða stjórnarandstöðuþingmenn.  Slíkum tillögum sé jafnan hafnað á þeim forsendum að uppruni þeirra sé valdhöfunum ekki þóknanlegur. Valdhöfum sem að nú hrópa sem mest þeir mega á samráð allra aðila til lausnar vandans.  En spurningin sem alltaf hlýtur að koma upp, á meðan þessi háttur er viðhafður er og verður alltaf háværari eftir því sem að lausn vandans dregst: "Samráð um hvað?  Samráð um stuðning við fyrirfram ákveðnar tillögur, unnar án samráðs? Eða samráð um að allar tillögur hvaðan sem þær koma séu ræddar á opinn og hreinskilinn hátt og sameiginleg ákvörðun tekin úrvinnslu á þeirri tillögu sem best þykir henta til lausnar?

Fólk á aldrinum 25-40 ára skuldar mest

Löggjafarvald vs.Framkvæmdavald.

Stærsta vandamál þingsins, er líklega það að frá lýðveldisstofnun, hefur sú þróun verið í gangi að Framkvæmdavaldið, hefur smám saman rænt Löggjafavaldið völdum.

 Eitt dæmi sem að sýnir fram á að svo sé, er Fjárlagafrumvarpið.  Ríkisstjórnin hefur unnið það frumvarp og lagt það fram fyrir þingið. Með öðrum orðum, þá er þingið komið með Fjárlagafrumvarpið til umfjöllunar.  Það breytir því ekki að ráðuneytum eru sagðir vera starfshópar í þeirri vinnu að skoða þá gagnrýni, sem á frumvarpið er komið og mögulegar leiðir til annarra leiða. Þarna er Framkvæmdavaldið í rauninni með bein afskipti af störfum þingsins. 

Hafi eitthvað verið lagt fyrir þingið, þá er það þingsins að ákveða breytingar og þess háttar og þinginu á að vera séð fyrir nægum fjölda fagmanna til þess að geta unnið úr tillögum ríkisstjórnarinnar.   Þegar þingið hefur svo farið með frumvarpið í gegnum þrjár umræður í þinginu, fær ríkisstjórnin frumvarpið aftur í hendurnar, með öllum þeim breytingum sem að í því eru og ber að framkvæma samkvæmt, samþykktu frumvarpinu.

Á sama hátt ber að vinna öll þau mál sem að frá ríkisstjórninni koma. Ríkisstjórn á hverjum tíma, hvorki semur né samþykkir lögin í landinu. Hlutverk ríkisstjórnar er eingöngu að leggja fyrir þingið, frumvörp og þingsályktunartillögur.  Þingið tekur svo frumvörpin og tillögurnar til efnislegrar meðferðar og samþykkir eða synjar.  Svo tekur ríkisstjórnin við að hrinda samþykkt Alþingis í framkvæmd.

 Það er  nefnilega ekki nóg að setja upp einhvern sparisvip og tala um skýrslu Atlanefndar sem einhverja sjálfstæðisyfirlýsingu þingsins og samþykkja 63-0, ef að öll vinnubrögð, hrökkva strax daginn eftir í sama farið.

70% vilja ný framboð til Alþingis

Gamalt vín á nýjum belgjum?

Það virðist litlu skipta, hversu víðtækt samráð stjórnvöld, segjast vera að efna til.  Vandinn virðist ætíð vera sá sami.  Sömu gömlu úrræðin sett í annan búning og orðuð öðruvísi.  Lítið virðist hins vegar vera um það að tillögum þeirra sem kallaðir eru til samráðs, sé veitt einhver athygli.  Undantekningin var þó sú að Hagsmunasamtök Heimilana voru kölluð á fund stjórnvalda, í kjölfar kröftugra mótmæla átta þúsund manna, á Austurvelli er forsætisráðherra flutti stefnuræðu sína. 

Þó svo að ekki sé hægt að segja að tillögum HH hafi verið illa tekið, í fyrstu í það minnsta, þá hafa viðbrögð stjórnvalda við þeim, verið sú að ráðherrar ríkisstjórnarinnar, tala um þær út og suður og annað hvort ýta undir þær eða draga úr þeim.

 Stjórnarandstaðan verður seint sökuð um að standa í vegi fyrir góðnum málum á Alþingi. Stjórnarandstaðan hefur engu síður en stjórnarþingmenn unnið við útfærslu á takmörkuðum úrræðum stjórnvalda, án þess þó að hafa haft til þess tækifæri að gera einhverjar breytingar umfram þann ramma sem að stjórnvöld hafa sett sínum úrræðum.

Stjórnarandstaðan hefur svosem ekkert legið á liði sínu við það að koma fram með tillögur. Þær hafa hins vegar nánast allar verið kæfðar í fæðingu, eins og reyndar tillögur ýmissa stjórnarþingmanna.

 Tillaga HH, svipar t.d. mjög til tillögu Framsóknarflokks, niðurfellingarleiðin.  

 Tillögur Sjálfstæðisflokks voru í upphafi og eru sjálfsagt enn, að lækka greiðslubyrðina í þrjú ár um helming.  Það sem ekki yrði greitt á þeim tíma, myndu færast aftur fyrir lánstímann.  Þeim sem ekki dygði það úrræði, yrði hjálpað á annan hátt væri þess kostur, auk þess sem að jafnhliða, yrði vandi allra skoðaður og hlutunum komið í þann fasa á þessum þremur árum, að fólki væri það mögulegt að standa undir sinni greiðslubyrði.

 Vandamálið er samt sem áður það sama, hvaða leið verði farin í þessu máli. Það er sú staðreynd að atvinnuuppbygging í landinu er með öfugum formerkjum.   Án tryggrar atvinnu í landinu, virkar ekkert úrræði gegn skuldavandanum, því að fólk þarf jú tekjur til að borga af sínum lánum, hvort sem að hluti þeirra verði afskrifaður, greiðslubyrði dreift öðruvísi, eða hvað sem mönnum dettur í hug að gera til aðstoðar fyrirtækjum og heimilum í landinu.

 Á Alþingi er þingmeirihluti til góðra verka. Sá þingmeirihluti nær hins vegar ekki að koma sínum málum áleiðis, vegna annars stjórnarflokksins.  Það litla sem að þingmeirihlutinn, án þátttöku þingmanna Vg. hefur tekist að koma af stað, hefur nær undantekningalaust dagað upp í ráðuneytum ráðherra Vg., þar sem talað er um að verið sé að skoða málið.  Eins er það svo að einhver mál komast ekki á dagskrá þingsins.  Dagskrá þingsins er opinberlega á hendi Forsætisnefndar Alþingis.  Þar er meirihluti, sá sami og stjórnarmeirihlutinn.  Forsætisnefnd Alþingis, er hins vegar stjórnað úr Stjórnarráðinu og nefndin hleypir engu á dagskrá þingsins, nema að ríkisstjórnin gefi á það grænt ljós. 

 Það er því í stuttu máli ekki við Alþingi að sakast að lítið þokist hér til betri vegar.  Ljónið í vegi góðra verka er 15 manna þingflokkur, af 63ja manna þingliði. Þingflokkur manna og kvenna sem að segist vera buguð af takmarkalausri lýðræðisást, hvernig sem að slíkt fer saman við skemmdarverkastarfsemi þeirra gegn góðum málum, sem þjóðin bíður í ofvæni eftir að þingið taki til umræðu og afgreiði sem lög frá Alþingi.

 

Engin verkáætlun kynnt

Ef ekki mistök, þá væntanlega vanhæfni.

Í stefnuræðu sinni 4. okt fór Jóhanna Sigurðardóttir mikinn í ásökunum sínum á bankana, fyrir það hversu tregir þeir væru til samvinnu við skuldara.  Daginn eftir í svari bankana, kom hins vegar fram, að ein  algengasta ástæðan fyrir því að þeir næðu ekki að ljúka við greiðsluaðlöðunnarsamninga væri sú að hið opinbera, ætti kröfur á viðkomandi, vegna skattskulda.

Það verður að teljast nánast ómögulegt, að stjórnvöldum hafi ekki verið kunn þessi hlið mála, nánast frá upphafi vandans. Nú er það svo að stór hluti þeirra sem leitað hafa samninga við bankana hafa ýmist komið frá Ráðgjafastofu um fjármál heimilana og svo síðar Umboðsmanni skuldara.  Það verður því að teljast harla ólíklegt að enginn þeirra sem farið hefur þessa leið, hafi ekki verið sendur til baka, með þær upplýsingar, að vangoldin opinber gjöld, standi í vegi fyrir því að bankinn geti eitthvað gert fyrir viðkomandi.  

Það bendir þá einnig til þess að stjórnvöld hafi rauninni ekki haft samráð við aðila eins og Umboðsmann skuldara eða öllu heldur forvera hans, áður en þau úrræði sem að farið hefur verið í, hafa verið ákveðin.  Að öðrum kosti mætti annars draga þá ályktun, að ekki hafi verið hlustað á þá aðila í kerfinu, sem að haft er samráð við, eða leitað ráða hjá.

 Það er í það minnsta alveg ljóst að þessar upplýsingar um skattskuldir, þeirra sem ekki fá eðlilega afgreiðslu í bönkunum, eru ekki nýjar af nálinni og mun eldri en viku gamlar, líkt og stjórnvöld vilja láta líta út fyrir að sé.

Það er því alveg hægt að kalla það eitthvað annað en mistök, að stjórnvöldum hafi ekki tekist að komast fyrir vandann, þrátt fyrir fjórar  tilraunir undanfarna tuttugu mánuði.  En þá yrði maður að grípa til orða eins og vanhæfni og fúsk.

Okkur hefur ekki mistekist

Pólitíkin hvað??

Í kjölfar mótmæla á Austurvelli, bæði við þingsetningu og er stefnuræða forsætisráðherra, hafa bæði, svokallaðir "óháðir" fræðimenn og álitsgjafar, tjáð sig á þann hátt að þeir viti ekki hverju fólk er að mótmæla.  Helstu rök fræðimanna og álitsgjafa hafa verið þau að, þeir mótmælendur sem talað er við gefi upp svo margar ástæður fyrir ákvörðun sinni.  Þó er undirtónninn sterkastur, vegna skuldastöðu heimila og fyrirtækja. 

Hefur þessum fræðimönnum og álitsgjöfum, flestum tekist að snúa á hvolf helstu ástæðum þess að skuldavandinn er ennþá óleystur og jafnvel enn verri en nokkru sinni fyrr.  Hefur þessum "snillingum" tekist að finna það út, að vegna þess að þingið sem slíkt, vinni ekki nógu vel og njóti ekki trausts almennings, þá bara takist stjórnvöldum engan vegin að leysa vandann. 

Sú staðreynd að þessum svokölluðu háskólagengnu fræðimönnum og álitsgjöfum hefur tekist að koma sökinni yfir á þingið heild sinni er í rauninni, ekkert annað en pínlegt vitni um fákunnáttu háskólasamfélagsins, eða þá vísbending um það hvar ofangreindir fræðimenn og álitsgjafar standa í pólitík.

 Undanfarin misseri hefur þingið sjaldan unnið eins vel sem heild, þegar að úrræðapakkar stjórnvalda eru kynntir þinginu og nefndir þingsins, hefja nefndarvinnu vegna þeirra frumvarpa sem úrræðunum fylgja.  Hins vegar hefur sú nefndarvinna ætíð haft þá annmarka, að það er fyrirfram ákveðinn sá rammi sem unnið skal eftir.  Þann ramma setja stjórnvöld, ríkisstjórnin.  Tillögur utan rammans, hvort sem að þær komi frá stjórnar eða stjórnarandstöðuþingmönnum, eru jafnan slegnar út af borðinu.  Hefur þetta verkferli núna verið sett í gang og klárað fjórum sinnum á síðastliðnum tuttugu mánuðum og fimmta skiptið boðað innan tíðar.  

Það er því ódýr og raun fáranleg greining fræðimanna, að Alþingi sem slíku hafi mistekist að leysa vandann, enda Alþingi ekki fengið önnur vopn í hendurnar til lausnar honum, en stjórnvöld leggja því í hendur hverju sinni.

Vandinn liggur ekki í því að stjórnarandstaðan sé treg í taumi og leggi ekkert til málanna.  Vandinn er fyrst og fremst sá, að sé eitthvað annað lagt til málanna, en eitthvað sem að kemur úr einhverju ráðuneytinu, þá fær það ekki þá efnislegu meðferð í þinginu, sem að til þarf svo tillagan verði að lögum og það úrræði sem að lagt er til, komist í framkvæmd og geri sitt gagn eða ógagn.

Hver skildi svo vera ástæðan fyrir því að allar tillögur til lausnar vandans, komist ekki inní þingið? Ætli það hafi eitthvað með stjórn þingsins að gera?   Stjórn sem í orði kveðnu er á hendi Forsætisnefndar þingsins, stjórn sem að Forsætisnefndin í rauninni framselur til Framkvæmdavaldsins ( ríkisstjórnarinnar)?  

 Það skiptir því engu máli, hversu gáfulegan svip fræðimenn setja upp, hversu fagran orðskrúð þeir setja sín álit í,  ástæðan á úrræðaleysi stjórnvalda, liggur ekki hjá þinginu, heldur þeim sjálfum.

 Það segir sig því sjálft og ætti í rauninni að vera þessum fræðimönnum ljóst, ef þeir svo mikið sem létu það eftir sér að gefa "fræðileg" álit í stað "pólitískra", hvar vandinn vegna úrræðaleysis stjórnvalda liggur.

Spunarokkar andskotans.

Í morgun var haldinn það sem kallað er samráðsfundur stjórnar og stjórnarandstöðu, um lausnir á skuldavanda heimilana.  Hins vegar er það algjört rangnefni að kalla þessar uppákomur samráðsfundi og slíkt rangnefni í rauninni ekkert annað en einn af þessum spunum stjórnvalda, sem dunið hafa á þjóðinni undanfarna 20 mánuði.   Spuni þar sem öllu er snúið á hvolf og smáu atriðin gerð að þeim stærstu til þess að hylja getuleysi stjórnvalda.

Dagskrá fundarins í morgun, var nánast sú sama og á hinum fundunum, þ.e. að fara yfir úrræði stjórnvalda, vegna skuldavandans.  Stjórnarandstöðuflokkarnir hafa hins vegar allir komið með tillögur vegna vandans, sem hljóma allt öðru vísi, að flestu leyti en tillögur stjórnvalda.  Tillögur stjórnarandstöðunnar, komast hins vegar ekkert á dagskrá og eru því fulltrúar stjórnarandstöðunnar í rauninni ekkert annað en áheyrnarfulltrúar á fundum þessum og í raun ekkert samráð við þá haft. 

Leiðtogar stjórnarinnar ættu í rauninni að spyrja háttvirtan þingmanninn, Mörð Árnason, íslenskufræðing að merkingu orðsins samráð, áður en þeir fara að nauðga sannleikanum á þann hátt sem þau hafa gert í fjölmiðlum undanfarna daga.

Eina nýja á fundinum í morgun, var að sögn þeirra sem hann sátu, kynning á tveimur frumvörpum sem að ráðherrar ríkisstjórnarinnar höfðu boðað.  Frestun á lokauppboði fasteinga til mánaðarmóta mars/apríl og frumvarp viðskiptaráðherra vegna gengislánadómsins.  Að öðru leyti var dagskráin sú sama og áður.  Endurteknar ræður ráðherranna, þar sem enn og aftur var talað um þá hluti sem voru til skoðunnar og væri verið að athuga. 

 Hins vegar ætti fólk að hugsa sig aðeins um áður en það tekur sér sæti í Spunahraðlest Andskotans (stjórnvalda) og fer að syngja hinn falska tón um ábyrgðarleysi stjórnarandstöðunnar í málinu. Stjórnarandstaðan hefur fyrir löngu og oftar en einu sinni kynnt stjórnvöldum sínar tillögur. 

Fólki ætti öðru nær að vera það ofar í huga, afhverju í fjáranum, eru stjórnvöld núna enn eina ferðina ( í fimmta skiptið) að "leysa" skuldavanda heimilana?  Afhverju í ósköpunum hefur stjórnvöldum ekki tekist að ná utan um vandann fyrr? Hverslag sleifarlag það sé að vera ekki ennþá búin að gera heildarúttekt á vandanum svo að vandinn sé stjórnvöldum ljós og stjórnvöld í rauninni þess albúinn að takast á við vandann í eitt skipti fyrir öll?

Fráleit umræða um samráðsfund

Þingmenn hafa alltaf viljað leysa skuldavandann..............

........... en tillögur þeirra nánast verið kæfðar af stjórnvöldum allar sem ein.

Stjórnarandstaðan hefur alveg komið fram með tillögur, þó svo að meining stjórnarmeirihlutans sé önnur.  

 Ég er ekki að halda því fram að tillögur stjórnarandstöðunnar hefðu leyst vandann, enda væri ég þá með einhverjar, "hefði og ef" formúlur og forsendur til lausnar vandans.  En það breytir því ekki að allar fjórar tilraunir stjórnvalda sl. 20 mánuði, hafa ekki skilað merkjanlegum árangri, hvað sem svo fimmta tillagan, sem boðað er að verði kynnt í næstu viku skilar.

Framsóknarflokkurinn kom á sínum tíma með 20% leiðina, þ.e. niðurfærsla skulda um 20% yfir allan skalann. Ég man ekki í svipinn hvort að fleiri úrræði hafi komið samhliða þessum frá Framsókn, en eflaust hefði einhver úrræði þurft, til þess að styðja við þetta. Framsóknarflokkurinn hefur svo einnig kynnt einhverja stefnu í atvinnumálum, sem að skila á fleiri störfum og verðmætasköpun.  Fleiri störf og minna atvinnuleysi, er jú hlutur sem að þarf að vinna að meðfram lausn á skuldavandanum, því að það eru atvinnutekjur fólks, sem borga skuldir þess.

Sjálfstæðisflokkurinn lagði fram auk  áætlunar í atvinnumálum fram tillögu gegn skuldavandanum, vorið 2009.  Sú tillaga fólst í því að afborganir af skuldum yrðu lækkaðar  tímabundið eða í þrjú ár um 50%. Það sem að ekki yrði borgað af lánunum á þessu þriggja ára tímabili, yrði fært aftur fyrir lánstímann.  Þetta þriggja ára tímabil, yrði svo notað til að vinna úr skuldavanda einstaklinga og fyrirtækja á markvissan og skipulagðan hátt.  Þessi tillaga hefði eflaust skilað sér í því að greiðslugeta og greiðsluvilji skuldara hefði verið meiri og eflaust fleiri komist hjá því að lenda í vandræðum.  Eins er líklegt að fólk hefði haft meira á milli handana til framfærslu og eflaust getað veitt sér meira en helstu nauðsynjar, m.ö.o. getað stækkað skattstofn neysluskatta og þar með aukið tekjur Ríkissjóðs.  Auk þess hefur Sjálfstæðisflokkurinn vel á fjórðu viku, beðið um fund í Viðskiptanefnd Alþingis, án árangurs, til þess að ræða viðbrögð og aðgerðir vegna nýfallins dóms Hæstaréttar, vegna gengislána.

Hreyfingin hefur svo eflaust komið með einhverjar tillögur og eflaust einhver fleiri þingmannamál, komið fram til lausnar, sem ég man ekki í svipinn, nema þá tillögur Lilju Mósesdóttur, Lyklafrumvarpið og tillögur um breytingar á Gjaldþrotalögum.  Tillögur sem leysa þá sem ekki verður bjargað, fyrr úr gjaldþrotafjötrunum.

 Þeir sem til þekkja, tala um að sjaldan eða aldrei, hefur verið unnið jafnvel í nefndum þingsins, þvert á flokkslínur, að þeim málum sem á borð þeirra hefur komið lausnar á skuldavandanum.  Sú vinna hefur hins vegar haft þá annmarka hingað til, að unnið hefur verið á grundvelli þeirra tillagna sem að stjórnvöld hafa komið með fjórgang og sú vinna öll innan fyrirframákveðins ramma stjórnvalda. Ramma sem hefur t.d. hamlað því að Lyklafrumvarpi Lilju, eða breytingu á Gjaldrþotalögunum, hefur ekki verið hægt að tvinna saman við þá vinnu, eða þá aðrar tillögur sem að ekki hafa komið frá stjórnvöldum.

Það er því alveg ljóst að það er ekki hægt að kenna þinginu í heild sinni eða stjórnarandstöðunni, hversu hægt gengur að leysa þennan skuldavanda.   Í öll þau fjögur skipti sem að núverandi stjórnvöld hafa sagst vera með lausnina, þá hefur það frekar verið þannig að þingmenn hafa unnið saman að úrvinnslu þeirra tillaga sem frammi liggja hverju sinni.  Þeirri vinnu hafa hins vegar settar þær skorður, sem ég nefndi hér að ofan, stífur rammi stjórnvalda utan um úrræðin hverju sinni. 

 Það er því nokkuð ljóst af þessari upptalningu að ekki er hægt að í rauninni að varpa ábyrgðinni á stjórnarandstöðuna og halda því fram að hún hafi hindrað afgreiðslu góðra mála, enda hefur stjórnarandstaðan ekki staðið í vegi fyrir neinu, þessara fjögurra úrræða ríkisstjórnarinnar til lausnar skuldavandanum, öðru nær.  

 Vandamálið hlýtur því fyrst og síðast að finnast í illa ígrunduðum og illa útfærðum tillögum stjórnvalda og stífni þeirra við að ræða aðrar leiðir til lausnar. Er það nokkuð ljóst að stjórnvöld hafi í rauninni aldrei látið gera allsherjarúttekt á vandanum og umfangi hans og unnið út frá þeirri úttekt. Að öðrum kosti, hafi slík úttekt farið fram, þá hafi stjórnvöld ekki farið eftir niðurstöðum hennar.

Viljinn hefur alltaf verið til staðar, meðal þingmanna allra flokka.  Óbreyttir þingmenn hafa hins vegar ekki sömu tækifæri og ríkisstjórnin til þess að trana sínum tillögum fram og fá þær ræddar í þinginu.  Dagskrá þingsins ræður merihluti Forsætisnefndar Alþingis, sem er sami meirihluti og stjórnarmeirihlutinn.  Forsætisnefnd, hleypir því engu á dagskrá þingsins, hvað þá í gegnum þingið í óþökk ríkisstjórnarinnar.

Það er því í rauninni gróf tilraun til fölsunar á sögu nútímans að kenna þinginu í heild sinni eða stjórnarandstöðu um úrræðaleysi stjórnvalda gagnvart skuldavandanum.  Úrræðaleysið eiga stjórnvöld alveg skuldlaust, hvað sem spunameistarar stjórnvalda sprikla og benda í allar áttir á sökudólga.

 

Þingmenn vilja leysa skuldavandann

Í fimmta sinn á tuttugu mánuðum...............

á að koma með lausn á skuldavanda heimilana.  Í hvert hinna fjögurra skipta hefur jafnframt verið gefið út að þetta sé lokasvar frá stjórnvöldum.  Fólk geti bara rætt við bankann sinn, ef því vantar fleiri úrræði.

Í jafnmörg skipti, hefur stjórnvöldum verið bent á að þessi svokölluðu úrræði, leysi engan vanda og séu nær því að vera kvalræði, fremur en einhver úrræði. Stjórnvöld svara því þá þannig, að ef að ske kynni að eitthvað vantaði upp á þá yrði málið kannað.  

 Nú er það svo að engu líkara er að vandinn hafi í rauninni aldrei verið greindur.  Heldur er líkara því að sett séu tilraunaverkefni í gang, svona til að prófa hvort að þetta sé nóg.  Á meðan sökkva tilraunadýrin (skuldarar) enn dýpra í skuldafenið og vandi þeirra eykst í rauninni við hvert það úrræði (kvalræði) sem stjórnvöld boða.

Síðast liðinn þriðjudag, daginn eftir stefnuræðu forsætisráðherra, þar sem bankarnir lágu undir ámæli fyrir óliðlegheit við skuldara, kom í ljós að stórum hluta fólks væri ekki hægt að hjálpa, eða í það minnsta að bankarnir ættu ekki hægt um vik að hjálpa, vegna þess að hið opinbera, ríki og sveitarfélög ættu kröfur á þetta sama fólk.  Hefur virkilega engum ráðherranna dottið í hug undanfarna tuttugu mánuði að grenslast fyrir um skuldir almennings við hið opinbera og þá jafnvel veita eitthvert svifrúm vegna þeirra?  Hafa innheimtumenn hins opinbera skellt skollaeyrum við öllum beiðnum skuldara um aðstoð og í rauninni ekki upplýst stjórnvöld um að vandinn liggi líka þar?  

  Á þriðjudaginn kom einnig fram að það væru alls ekki bankarnir, sem ættu flestar uppboðsbeiðnir vegna húsnæðislána, heldur voru bæði hið opinbera og Íbúðalánasjóður, með fleiri uppboðsbeiðnir.

Það skiptir samt nánast engu máli hvar stjórnvöld, bera næst niður í aðstoð við skuldug heimili, ef að þau ætla að halda áfram þvælast fyrir og koma í veg fyrir hverja einustu tilraun til atvinnuuppbyggingar í landinu, því að tekjur, eru jú frumskilyrði fyrir því að geta greitt sínar skuldir.

Framlenging á frestun lokauppboða á heimilum fólks,  og boðaðar aðgerðir stjórnvalda, hljóma því eins og enn einn gálgafresturinn. Nema að samhliða aðgerðum stjórnvalda gegn skuldavanda heimilana í landinu, komi fram eitthvað raunhæft í atvinnuuppbyggingu í landinu, sem afléttir frystingu stjórnvalda á atvinnulífinu.

Lausn við skuldavanda í næstu viku