Veiðigjaldið hækkað um 40%.

Í umræðunni um breytingarnar á veiðigjöldunum í sumar hefur fólk misst sig í umfjölluninni um hagnað útgerða.

Sér í lagi, hafa umræður sprottið vegna þeirrar takmarkalausu "ósvífni" að eigendum þeirra, þeim sem fjárfest hafi í þeim hafi verið greiddur arður af fjárfestingu sinni.

Að þessum útgerðum sem hagnast hafa ógurlega séu beinlínis gefnir milljarðar króna.

Í þessari umræðu, er það hins vegar látið hjá líða, að fyrirtækin sem um er rætt hafa að langstærstum hluta hagnast á uppsjávarveiðum.

Í breytingum sínum á sérstaka veiðigjaldinu, tóku núverandi stjórnvöld tillit mun betri afkomu uppsjávarveiða. Var sérstaka veiðigjaldið af þeim veiðum hækkað um 40% eða úr 27,5 kr á hvert þorskígildiskíló í 38,25 kr. á hvert þorskígildiskíló.

Botnfiskveiðar ganga hins vegar sínu verr og var veiðigjaldinu af þeim veiðum, breytt í samræmi við það.

Sem dæmi um verri stöðu botnfiskveiða, má nefna aflahlutdeildir í botnfiski hafa á undanförnum árum, færst frá litlum og meðalstórum útgerðum yfir á stærri útgerðir.

Litlar og meðalstórar útgerðir, væru varla að selja frá sér aflahlutdeildir sem að þær græddu formúgu fjár á að veiða sjálfar.

Það er skylda stjórnvalda hvers tíma, að haga skattheimtu og annarri gjaldtöku af atvinnugreinuunum á þann hátt, að það skerði ekki til bráð og lengd möguleika þeirra til vaxtar.

Enda eru það gömul sannindi og ný að blómstrandi og vaxandi atvinnugreinar gefi af sér meira til ríkissjóðs. Heldur en atvinnugreinar í eyðimerkurgöngu kyrrstöðunnar.

Um eðli og gagnsemi fjárfestinga.

Í umræðunni um fjárhagsvanda heilbrigðiskerfisins, er gjarnan bent á að stjórnvöld hefðu ekki átt að lækka/breyta veiðigjaldinu.  Vegna þess að þá hefðu fallið til fjármunir til lausnar á bráðavanda heilbrigðiskerfisins.

Gott og vel. Ef að lög fyrri stjórnvalda um veiðigjaldið hefðu verið framkvæmanleg, þá hefði þeim að sjálfsögðu ekki verið breytt með þeim hætti og gert var á sumarþinginu.

En þá stæðum við samt sem áður frammi fyrir því, að samkvæmt forgangsröðun fyrri stjórnarflokka, sem settu upphaflega óframkvæmanlegu lögin um veiðigjaldi, þá átti lítið sem ekkert af þeim fjármunum sem óframkvæmanlegu lögin átt að gefa af sér að fara til heilbrigðismála.

Heldur átti langstærsti hlutinn að fara í fjárfestingaráætlun fyrri stjórnvalda, Hús íslenskra fræða, Stofnun Vigdísar Finnbogadóttur og fleiri verkefna sem að litlu sem engu leyti snúa að bráðavanda heilbrigðiskerfisins.

Vel má halda því fram að áætluð innkoma í ríkissjóð vegna fjárfestingaáætlunar fyrri stjórnar, hefði getað að stórum hluta runnið til heilbrigðiskerfisins. En sú innkoma var einungis til á Exelskjölum og gersamlega háð því að fjárfestingaráætlunin gengi upp. Sem að alls ekki var víst að gerðist.

Fjárfestingaráætlun stjórnvalda með handvöldum verkefnum er í rauninni ekki sú leið sem vænlegust er til eflingar ríkissjóðs. Þar sem að slík áætlun byggir ekki endilega á þörfum markaðsins og þar af leiðandi kannski ekki vænleg leið til viðunnandi afkomu ríkissjóðs.

 Slík leið er því öðru fremur líklegri til þess að reisa minnisvarða um þá stjórnmálamenn eða flokka sem að henni stóðu.  Fremur en að auka tekjur ríkissjóðs, svo einhverju nemi.

Áætlun stjórnvalda sem gerir fyrirtækjunum í landinu kleift að fjárfesta, þar sem þau sjálf telja að vænlegast sé að fjárfesta með framtíðarafkomu sína í huga, er mun vænlegri, með framtíðarafkomu ríkissjóðs í huga. Heldur en  óskalisti fjárfestingaverkefna sem byggður er á pólitískum rétttrúnaði þeirra sem óskalistann skrifa.

Er "póltískt nef" aðildarsinna stíflað?

Það varð ljóst þann 27. apríl sl. að pólitískt umboð samninganefndar Ísland í aðildarviðræðum við ESB, var ekki lengur fyrir hendi.

Lögfræðiálit sem utanríkisráðherra fékk að beiðni stjórnarminnihlutans í Utanríkismálanefnd, þess efnis að ný stjórn eða nýr stjórnarmeirihluti sé ekki bundinn af þingsályktun fyrri meirihluta, staðfesti þá niðurstöðu endanlega.

Framkvæmdastjórn ESB hefur á þessu fullan skilning og í raun kom ákvörðun utanríkisráðherra um að leysa upp umboðslausu samninganefndina, framkvæmdastjórninni ekki á óvart.

Í gærkvöldi braut ég odd af oflæti mínu og hrósaði Framkvæmdastjórn ESB á Facebooksíðu minni, fyrir að skynja og skilja betur en aðildarsinnar, hvernig hinir pólitísku vindar blása þessi misserin á Íslandi.

Viðbrögð "Já Ísland" við ákvörðun utanríkisráðherra, sýna svo og sanna. Að síst var um oflof að ræða í garð framkvæmdastjórnarinnar.

Þjóðnýting almenningssamgangna á kostnað umferðaöryggis í Reykjavík.

Í þinginu í gær vakti Guðlaugur Þór Þórðarson athygli á efirfarandi:

"Fyrrverandi ríkisstjórn og núverandi borgarstjórn gerðu með sér samkomulag um að gera ekkert í samgöngumálum í Reykjavík næstu 10 árin. Þess í stað verði settur milljarður í almenningssamgöngur á hverju ári.

Samgönguslys kosta 23 milljarða á ári nær helmingur slysa er í Reykjavík!

Nú er það upplýst að hluti þessara fjármuna sem áttu að fara í almenningssamgöngur á höfuðborgarsvæðinu fer út á land."

Fyrir utan þá fordæmislausu fásinnu að gera það samkomulag sem frá greinir hér að ofan.  Samkomulag sem í raun sett allar framkvæmdir sem stuðla að raunverulegu umferðaröryggi í Reykjavík á ís. Er það gersamlega óþolandi að hluti þess milljarðs sem um ræðir samkvæmt samkomulaginu fari í kostnað við þjóðnýtingu á rekstri rútubíla. Í rekstur sem að svo að svo sannarlega á heima í frjálsri samkeppni.

Sést best, hverjum Árni Páll treystir mest?

Þegar Árni Páll Árnason var félagsmálaráðherra og þar með ráðherra húsnæðismála, var ástandið á leigumarkaði ekki mikið skárra en það er í dag.

Það sem farið hefur til verri vegar, síðan Árni Páll var ráðherra, má að stórum hluta rekja til athafna eða athafnaleysis hans sem ráðherra húsnæðismála og síðar efnahags og viðskiptaráðherra.

Það að Árni Páll  rísi nú upp á afturlappirnar og komi með róttækar tillögur um aðgerðir sem að bæta eigi stöðu fólks á leigumarkaði, segir okkur kannski bara eitt.

Að hann treysti núverandi stjórnarmeirihluta betur til þess að leysa vandann á sómasamlegan hátt, en þeim stjórnarmeirihluta er hann tilheyrði síðasta kjörtímabil.

Um rekstrarform og kostnað við heilbrigðisþjónustu.

Í svart hvítri með og á móti rétt og rangt umræðu um heilbrigðiskerfið okkar, er því stundum haldið fram að Sjálfstæðisflokkurinn vilji einkavæða heilbrigðiskerfið. Líkt og Bandaríkjamenn gerðu.

Og að það sé frekar sérstakt að þeir vilji það, þegar vinstri maðurinn Obama sé að ríkisvæða bandaríska kerfið, því hitt hafi ekki gengið upp.

Eftir því sem kemst næst, þá hefur aldrei verið um ríkisrekið heilbrigðiskerfi að ræða í Bandaríkjunum og af þeim sökum, var það aldrei einkavætt.

Ríkisvæðing Obama á bandaríska heilbrigðiskerfinu, gengur hins vegar ekki út á það að ríkið taki að sér rekstur heilbrigðisstofnanna eins og gert er hér á landi.

Heldur að bandaríska ríkið greiði kostnað þeirra við heilbrigðisþjónustu, sem ekki hafa efni á því að kaupa sér sjúkratryggingar. Framkvæmd þjónustunnar muni hins vegar áfram vera í höndum einkaaðila. Bandaríska ríkið er ekki að fara að kaupa upp þarlendar einkareknar  heilbrigðisstofnanir og reka þær.

Hér á landi hefur aldrei verið merkjanlegur vilji til þess að ríkið selji heilbrigðisstofnanir til einkaaðila. Heldur ríkir almennur vilji og sátt um að ríkið eigi og reki hér eftir sem hingað til sínar heilbrigðisstofnanir.

Þær hugmyndir sem að uppi hafa verið hér á landi um byggingu einkaspítala, hafa ekki gengið út á það að sjúklingum verði „rænt“ af íslenska heilbrigðiskerfinu.  Eða þá veita efnuðum  Íslendingum umfram efnaminni  forgang að þeirri þjónustu sem að þar stóð til að bjóða.

 Viðskiptamódel þeirra stofnana hafa gengið út á það, að bjóða erlendum sjúklingum þá þjónustu er bjóða átti.  Annað hvort í samstarfi við sjúkratryggingar viðkomandi landa.  Eða þá á kostnað sjúklinganna sjálfra.  

Hvort að íslenska ríkið eða Sjúkratryggingar ríkissins kæmu síðar til samstarfs við þessi sjúkrahús, hefur í það minnsta ekki enn komið til tals.  Hvað sem síðar verður, ef slíkar stofnanir rísa hér á landi.  Það hefði þó ekki í för með sér einhvern sérstakan forgang íslenskra auðmanna að þeirri þjónustu umfram minna efnað fólk. 

 Heldur kaup Sjúkratrygginga ríkisins á tilteknum fjölda aðgerða. Aðgerða sem annað hvort væri illyfirstíganlegur biðlisti við að komast í.  Eða þá að viðkomandi sjúkrastofnun gæti framkvæmt aðgerðina með minni kostnaði en ríkisrekna sjúkrastofnunun gæti.

Hins vegar hafa í ljósi þess að heilbrigðiskerfið verður stöðugt dýrara hér í rekstri, komið fram þau sjónarmið, að ríkið þurfi ekki og ætti ekki endilega að vera framkvæmdaraðili alls sem framkvæmt er innan  kerfisins. Finnist aðilar sem framkvæmt geti hluta þess, á öruggan hátt, með ódýrari hætti en ríkið gerir í dag.

Ríkið muni þó samt sem áður vera kaupandi þjónustunnar. En verja til þess minni fjármunum pr. hverja aðgerð eða framkvæmd, sökum þess að aðgerðin eða framkvæmdin verður ódýrari.

Með því fyrirkomulagi er í engu verið að slá af kröfum um gæði þjónustunnar eða öryggi. Heldur er  fyrst og fremst verið leita leiða til þess að þjónustan eða hluti hennar verði ekki jafn íþyngjandi baggi á ríkissjóði og flest bendir til að hún verði að óbreyttu um ókomin ár.

Ef að sumir hefðu bara hlustað.

http://www.ruv.is/frett/mida-aetti-veidigjaldid-vid-staerd-utgerda

Það er auðvitað hárrétt hjá Daða Má sem kemur fram í fréttinni sem tengillinn hér að ofan vísar til. Eins og fram kemur í fréttinni þá komu þessi sjónarmið hans fram er lögin um veiðigjaldið voru til umræðu í þinginu á valdatíma hinnar norrænu velferðarstjórnar.

Á þetta  sjónarmið Daða var hins vegar ekki hlustað, frekar en önnur sjónarmið í þessa veru sem bentu á stórhættulegan galla í veiðigjaldalöggjöf Steingríms J.  Heldur var málið keyrt í gegn af hörku og í rauninni látið í veðri vaka að allar útgerðir stórar og smáar gætu greitt gjaldið.  Enda væri „ofsagróði“ í greininni.

 Sá gróði náði og nær hins vegar ekki til lítilla og meðalstórra útgerða og því með öllu ótækt að ætlast til þess að þær útgerðir greiði skatt vegna hagnaðar  annarra og stærri útgerða sem hafa allt aðra og mun betri afkomu.

Að óbreyttu hefði því veðigjaldalöggjöf Steingríms J.  Sigfússonar ekki bara drepið stóran hluta lítilla og meðalstórra útgerða í landinu og þar með kippt fótunum undan mörgum smærri byggðalögum í landinu.  Heldur hefði löggjöfin einnig drepið að stærstum hluta þá nýliðun sem verið hefur í greininni undanfarin.  Mín tilfinning er sú að sú nýliðun sé meiri en margan grunar.

Það má vel færa fyrir því rök að Steingrímur og félagar hafi séð að sér vegna veiðigjaldalöggjafarinnar og viljað breyta henni í þá veru sem Daði Már nefnir.   Hins vegar var það svo að sú viðleitni Steingríms mistókst.

 Fyrst og fremst vegna þess að starfshópur er hann skipaði til að vinna að endurskoðun löggjafarinar, fékk ekki þær lagaheimildir er hann þurfti til þess að afla þeirra gagna er nauðsynleg voru fyrir þá vinnu.

 Lá sú staðreynd fyrir einhverjum vikum eða mánuðum fyrir kosningar og má því segja að það hafi verið ótrúlegt sleifarlag hjá velferðarstjórninni að kippa því ekki liðinn sem á vantaði.  En axarsköft þeirrar stjórnar voru víst fleiri og reyndar mörg þeirra sínu verra en þetta.

Það var alveg ljóst þegar sumarþingið hófst að loknum stjórnarskiptum í vor, að ekki ynnist tími til þess að gera varanlegar breytingar á löggjöfinni sem að miðuðu að því að útgerðir greiddu það veiðigjald sem þær réðu við. Áður en að yfirstandandi fiskveiðiár hæfist.

Kannski var það kænska eða bara illgirni vinstri flokkanna, sem varð til þess að þeir kláruðu ekki þær breytingar sem gera þurfti á veiðigjaldinu.  Enda nokkuð ljóst að þær yrðu alltaf umdeildar þó nauðsynlegar væru.  Betra hafi þeim því þótt að láta þá stjórn sem við tæki að loknum valdatíma þeirra að framkvæma þessar umdeildu en nauðsynlegu aðgerðir.

Eins og segir hér að ofan þá vannst ekki tími til varanlegra breytinga á löggjöfinni á sumarþinginu. En segja má þó að skásti kosturinn hafi verið valinn.  Bráðabrigðalöggjöf  til eins árs sem tryggði það að það ár væri sérstaka veiðigjaldið viðráðanlegt öllum útgerðum.  Stórum sem smáum.

Tíminn sem bráðabrigðalöggjöfin er í gildi verður svo notaður til þess að smíða varanlega löggjöf um veiðigjaldið og þá sérstaklega, sérstaka veiðigjaldið, sem hvað mestur styrinn stóð um.

Stóra málið er þó það, að þetta er allt saman vinna sem fyrri stjórnvöld, viku sér hjá að vinna. Hvort sem að sú ákvörðun hafi verið meðvituð eða ekki.

Hefði hin norræna velferðarstjórn klárað málið með þeim hætti að veiðigjaldalöggjöfin hefði ekki þann galla sem Daði tiltekur í áðurnefndri frétt, hefði sumarið eflaust verið sumum ljúfara. 

Menn hefðu eflaust þá getað eytt sumrinu í eitthvað annað en baráttu gegn aðgerðum, sem miðuðu að því að laga stórgallaða löggjöf fyrri stjórnvalda.  Sem að þau annað hvort skorti pólitískan vilja eða kjark til þess að laga sjálf.

Eða var það kannski bara svo að áætlanir fyrri stjórnvalda í ríkisfjármálum, hafi átt að standa og falla með þessum stórgölluðu lögum sem hefðu haft þær skelfilegu afleiðingar  að smærri útgerðir og þar með fjölmörg smærri byggðalög lognuðust út af?  Stóru stöndugu útgerðirnar er greitt gátu veiðgjaldið eignast þær aflaheimildir sem til féllu við uppgjöf smærri útgerða. 

 Vel má vera að það væri hagkvæmar fyrir sjávarútveginn sem slíkan að aflaheimildirnar væru á sem fæstum höndum. En það myndi eftir sem áður ekki þjóna hagsmunum heildarinnar.

Það væri því ekki óæskilegt að fólk hvíldi sig lítið eitt á æsingnum og upphrópunum þegar málefni sjávarútvegsins ber á góma.  Í það minnsta þangað til að ný og varanleg löggjöf varðandi veiðigjaldið lítur dagsins ljós.

Gangi sú löggjöf jafn harkalega gegn litlum og meðalstórum útgerðum og smærri byggðum, líkt og löggjöf vinstri stjórnarinnar gerði, er það meira að segja líklegra en ekki að ég tæki slaginn í baráttunni gegn þeirri löggjöf.   Svo framarlega sem að sú barátta byggði ekki á innistæðulausum upphróopunum og hálfkveðnum vísum sem enga skoðun stæðust.  Líkt og baráttan í sumar gekk hvað mest út á.