Lægri niðurgreiðslur á landbúnaðarafurðum?

. Niðurgreiðslur á landbúnaðarafurðum komu til á sínum tíma, sem útspil stjórnvalda í tengslum við gerð kjarasamninga fyrir nokkrum áratugum. Var tilgagnurinn með niðurgreiðslunum tvíþættur, þ.e. að halda verði á landbúnaðarafurðum eins lágu og unnt væri ásamt því að tryggja afkomu þeirra sem framleiddu afurðirnar.

Af og til sprettu upp háværar raddir um að þessum styrkjum verði að linna. Það sé með öllu ótækt að bændastéttinni sé beinlínis haldið uppi með skattfé almennings. Oftar en ekki koma þessar raddir úr börkum þeirra er tala fyrir aðild að ESB. Við gætum bara hætt þessu styrkjabulli og flutt inn landbúnaðarafurðir fyrir mun lægra verð og sparað okkur styrkinn til bændanna.

Ein ástæða þess að afurðirnar að utan væru eða séu ódýrari en þær íslensku, er sú að þær afurðir eru einnig niðurgreiddar þar sem þær eru framleiddar í velfestum tilfellum. Og ef við gengjum í ESB, þá myndi skattfé okkar Íslendinga að hluta til fara í niðurgreiðslu á erlendri framleiðslu landbúnaðarafurða. Enda er staðan sú að við myndum alltaf borga meira til ESB en við fengjum þaðan.

Ef við færum ekki í ESB, sem að reyndar ekki á dagskrá í nánustu framtíð, en myndum samt sem áður hætta að greiða niður innlendar landbúnaðarafurðir, þá yrði það alltaf svo að innflutningurinn gæti ekki sinnt markaðnum að fullu. Bæði vegna þess að einhverjir myndu einfaldlega bara vilja annað en íslenskt, auk þess að afurðir eins og margar mjólkurafurðir yrðu eftir sem áður framleiddar hér en ekki fluttar inn.

Það hefði þær skelfilegu afleiðingar að verð á þeim afurðum sem framleiddar eru hér myndu hækka upp úr öllu valdi. Enda væri framleiðslukostnaðurinn enn sá sami. Hann leggðist bara ofan á afurðaverðið í stað þess að vera að stórum hluta greiddur niður af ríkissjóði. Það þarf ekkert að hafa mörg orð um það, hvað stórfelldar vöruhækkanir gera fyrir verðbólguna, launin okkar og lánin.

Innflutningurinn sem án efa myndi kosta milljarða tugi af gjaldeyri ár hvert, myndi svo halda krónunni lágri og ýta undir verðbólgu, raunlækkun launa og hækkun lána.

Á endanum þyrftum við eflaust að greiða niður erlendar landbúnaðarafurðir til þess að halda verði á þeim til neytenda niðri.

Til þess að draga úr niðurgreiðslum þarf að ná niður framleiðslukostnaði. Skref í þá átt gæti verið lækkun tolla og vörugjalda á aðföngum til landbúnaðar. Allt frá áburði til landbúnaðarvéla.

Ásamt því að allra leiða yrði leitað til þess að auka hagkvæmni greinarinnar, þannig framboð afurða „beint frá býli“ yrði stóraukið. Þannig að viðskiptamódelið „beint frá býli“, myndi dekka innanlandsmarkaðinn í enn ríkari mæli. Enda bendir margt til þess að að framleiðslukostnaður í því módeli sé lægri en því módeli sem ríkt hefur hér um áraraðir.

Slíkt gæti einnig orðið grunnur að eðlilegri samkeppni í landbúnaði sem stuðlað gæti að því að menn héldu aftur af sér með verðhækkanir.

Þessi þróun myndi án efa fækka störfum í afurðastöðvum sem að nú gera mat úr afurðunum. Þó svo að þær myndu líklegast ekki líða undir lok að fullu. Fækkunin gæti þó orðið minni, ef að framleiðsluaukning yfði þessu samhliða og hagstæðir samningar um útflutning afurða tækjust.

Á móti kæmi þó að á þeim býlum sem færu út í „beint frá býli“ myndi störfum fjölga eitthvað. Auk þess sem að Íslendingar hafa nægt frjótt ímyndunarafl til þess að hefja framleiðslu á einhverju öðru sem skapað gæti störf, aukið fjölbreyttni í atvinnulífi á landsbyggðinni og aukið tekjur þjóðarinnar.

Bara af því að það er hægt?

Fyrir nokkrum áratugum var það svo að lyklar að Skodabifreiðum gengu að fleiri Skodum en þeim sem þeir voru ætlaðir fyrir.

Sagan segir að á þeim tíma hafi einstaklingur sem átti Skodalykil, setið um bílastæðið Laugarárbíós og tekið þaðan Skodabíla og fengið sér bíltúr á meðan að sýning myndarinnar stóð yfir.

Gekk þetta í einhver skipti eða þangað til að Skodaeigandi gekk út í hléi vegna þess að honum leiddist myndin sem hann fór á. Skodinn var ekki á sínum stað og eigandinn tilkynnti til lögreglu þjófnað á bílnum.

Biðu svo lögreglan og eigandi bílsins eftir því að hann skilaði sér um það leyti sem myndin kláraðist og var bílþjófurinn þá handsamaður.

Hefði það kannski bara verið allt í lagi ef að eiganda Skodans hefði ekki leiðst myndin og gegnið út í hléinu? Bílinn hefði þá, hvort sem er skilað sér áður en hann þurfti á honum að halda til að koma sér heim á leið eða eitthvað annað.

Er allt í lagi að taka og nýta eigur fólks, ef það bara verður ekki vart við það? Bara af því að það er hægt?

Er þá allt í lagi að hlaða niður höfundarréttarvörðu efni af netinu, bara af því að það hægt og eigandi efnisins verður ekki var við það?

Er það kannski bara allt í lagi, því að einhverjir aðrir hafa greitt höfundi fyrir sama efni?